Oranjepark Apeldoorn
Plankenkoorts, de één heeft er enorm veel last van, de ander loopt het podium op, en is ‘right at home’. En dat heeft weinig te maken met hoe iemand speelt of zingt. Ook bekende, fantastische muzikanten lijden soms onder enorme plankenkoorts. Het goede nieuws is dat het wel degelijk beheersbaar kan worden. Ja, zelfs er vrijwel helemaal vanaf komen, het kan! Het slechte nieuws is, dat je dat wel zelf moet doen. Tenminste, dat is mijn ervaring, en mening.
En bij een instrument als gitaar is het al snel funest. Als je handen trillen is elke nuance in je spel volstrekt onmogelijk. In ieder geval voor je eigen oren, die weten hoe het zonder publiek klinkt. Net als een leerling, die teleurgesteld zegt dat het thuis een stuk beter klonk…
Er is van alles over te vinden. Iedereen heeft een mening, Ik uiteraard ook. Die is wel afkomstig uit de praktijk. Ik had vroeger enorm last van plankenkoorts. Echt enorm… Tenminste, bij solo-optredens. Als ik met een band speelde viel het allemaal wel mee. Dan kon ik gewoon spelen. Maar solo kwam het er voor mijn gevoel nooit uit op het podium.
Tegenwoordig heb ik ook solo geen problemen met live spelen. Fair enough, parkeerperikelen, daar wordt ik niet blij van. En spullen inpakken, inladen, uitladen… en dan weer inladen, uitladen, en thuis op zijn plek zetten… Daar wil ik voor betaald worden. Maar het spelen is leuk. Plankenkoorts (knock on wood) lijkt iets van het verleden. Ik vertel zo hoe dat, naar mijn mening dan, is gekomen. Maar eerst een disclaimer…
Ken je dat? Kinderen die bang zijn voor spinnen? Na jaren spinnen weghalen uit huis (en dan zet je ze levend buiten, wat niet helpt Huisspinnen kunnen buiten helemaal niet overleven…kwam ik onlangs achter) heb ik het opgegeven om uit te leggen dat je in Nederland niet bang hoeft te zijn voor spinnen. We hebben hier geen giftige spinnen. En groot… heel zelden… Het is een volstrekt irrationele angst. En dan kun je uitleggen wat je wilt, het maakt niet uit. De angst blijft.
Plankenkoorts is net zo. Ik wist ook wel dat het publiek net als ik wilde dat ik goed speelde. En dat ze het vaak ook oprecht mooi vonden. Maar ik hoorde vooral het verschil tussen mijn beleving van wat ik speelde, en mijn beleving van hoe ik thuis speelde, als niemand luisterde. Heel veel mensen vertelden me altijd, een beetje verbaasd, dat ik toch geen plankenkoorts hoefde te hebben. Publiek, en ook andere muzikanten, zoals bv. De Amerikaanse gitarist Pat Kirtley. Maar het hielp niet…
Wat de doorslag gaf, was de kans die ik in Italië kreeg, om met mijn grootste akoestische gitaarheld, Tommy Emmanuel, op het podium te staan. Kun je het je voorstellen. Enerzijds dacht ik “Neeeeee. Dan heb ik plankenkoorts, en dan verkloot ik het.” En tegelijkertijd “Ben je gek, tuurlijk wil je dat!” Dus, gedaan, en ik heb nog nooit zo relaxed op het podium gestaan als toen… dankzij Tommy. Kort daarna vroeg Josho Stephan (een fabuleuze gipsy gitarist uit Duitsland) mij op een open podium om hem te begeleiden. Dat was weer een geweldige belevenis. Voor één keer blij dat ik geen solo hoefde te spelen…! Daarna was de knop om, en ging het steeds makkelijker.
Afgaande op mijn ervaring, kun je erover lezen wat je wilt (ook dit artikel) en kunnen mensen zeggen wat ze willen. Het zal niet helpen. Wat je nodig hebt zijn positieve ervaringen. Met iemand anders op het podium staan kan helpen. Iemand die jou boven jezelf doet uitstijgen, als het even kan. En naarmate die ervaringen sterker worden dan alle ervaringen waar het niet wilde, zal het steeds makkelijker worden. Niet opgeven dus, als je echt wilt.
Een klein addendum:
Ik slik medicijnen voor mijn bloeddruk. Daar zitten bètablokkers bij. Toevallig net gecheckt met de arts, omdat ik het idee heb, dat het sindsdien nog minder is geworden. Die hebben dus ook invloed. Ze voorkomen dingen als trillende handen. Daarom worden ze dus soms ook voorgeschreven aan mensen die last hebben van plankenkoorts, of mensen die voor hun werk presentaties moeten geven, en dan last hebben van trillende handen. Maar medicijnen specifiek voor de plankenkoorts slikken, dat zou ik dus alleen doen als het echt heel belangrijk is om dat podium op te gaan…